MOFA
12/11/2025गायरान जमिन
12/11/2025
शेतजमीन NA करून घेणं का गरजेचं?
NA Conversion म्हणजे शेतीसाठी वापरली जाणारी जमीन बिगरशेती (Non-Agricultural) वापरासाठी अधिकृतपणे बदलणे. म्हणजेच, सरकारकडून परवानगी घेऊन ही जमीन आता शेतीऐवजी इतर वापरासाठी (उदा. घर, दुकान, उद्योग) वापरली जाईल, असे जाहीर करणे.
NA चे मुख्य प्रकार
- NA-Residential (निवासी)
- NA-Commercial (व्यावसायिक)
- NA-Industrial (औद्योगिक)
- NA-Resort/Agro-tourism
NA Conversion का गरजेचं आहे? (महत्त्व)
शेतजमिनीचा वापर बदलण्यापूर्वी NA Conversion करणे कायदेशीरदृष्ट्या आवश्यक
बांधकाम कायदेशीर ठेवणे
जर शेतीच्या जमिनीवर NA परवानगीशिवाय बांधकाम केले, तर ते संपूर्ण बांधकाम बेकायदेशीर (Illegal) ठरते.
पायाभूत सुविधा
NA Conversion असल्याशिवाय पाणी, वीज, ड्रेनेज यांसारख्या विकासकामांची किंवा सेवा कनेक्शनची परवानगी मिळत नाही.
मालमत्ता मूल्य
NA केलेली जमीन कायदेशीरदृष्ट्या निर्धोक असल्याने तिची बाजारपेठेतील किंमत (Market Value) वाढते.
कर्ज आणि व्यवहार
बिगरशेती जमिनीवर कर्ज मिळणे आणि भविष्यात ती जमीन विकणे सोपे होते.
NA मिळवण्यासाठी प्रक्रिया :
NA Conversion करण्यासाठी स्थानिक महसूल कार्यालयात अर्ज करावा लागतो:
अर्ज सादर करणे
तहसीलदार किंवा जिल्हाधिकारी कार्यालयात NA Conversion साठी अर्ज दाखल करावा लागतो.
कागदपत्रे
जमिनीचा ७/१२ उतारा, फेरफार नोंद, बांधकामाचा आराखडा (Plan) इत्यादी सादर करावे लागतात.
तपासणी आणि शुल्क
संबंधित महसूल व नगररचना विभागांकडून तपासणी होऊन आवश्यक शुल्क (Premium) भरावे लागते.
परवानगी
शुल्क भरल्यानंतर जमीन उपयोगबदलासाठी अधिकृत परवानगी दिली जाते.
NA Conversion न केल्यास कायदेशीर परिणाम
NA Conversion न करता जमिनीचा वापर बदलल्यास गंभीर कायदेशीर अडचणी येतात:
- अनधिकृत बांधकाम: संपूर्ण बांधकाम अनधिकृत ठरते आणि ते कधीही तोडण्याचे (Demolition) आदेश दिले जाऊ शकतात.
- दंड आणि शुल्क: सरकारकडून मोठा दंड (Penalty) आकारला जाऊ शकतो.
- कायदेशीर अडचणी: जमिनीच्या खरेदी-विक्रीमध्ये किंवा वारसा हक्कात भविष्यात कायदेशीर वाद निर्माण होतात.
निष्कर्ष : जेव्हा शेतजमीन खरेदी करायची असेल आणि नंतर तिथे घर/बांधकाम करायचं असेल, तर आधी NA Conversion करून घेणं अत्यावश्यक आहे. NA Conversion करणे म्हणजे तुमची मालमत्ता कायदेशीर, सुरक्षित आणि निर्धोक ठेवणे होय.
NA Conversion म्हणजे काय? शेतजमिनीला बिगरशेती (Non-Agricultural) परवानगी का लागते?


