संपत्ती कर : नागरी सुविधांसाठी तुमची जबाबदारी
13/11/2025शेतमालाला योग्य भाव नाही: कृषी अर्थव्यवस्थेचा कणा धोक्यात!
14/11/2025
पट्ट्याची कारणे:
-
भूमीहीन शेतकऱ्यांना संधी: ज्यांच्याकडे स्वतःची जमीन नाही, पण शेती करण्याची इच्छा आहे, त्यांना शेतीची संधी मिळते.
-
जमिनीचा वापर: जमीनमालक स्वतः शेती करत नसल्यास, त्याची जमीन रिकामी न राहता उपयोगात येते.
-
सरकारी वाटप: सरकार काही वेळा भूमिहीन व्यक्तींना सरकारी जमिनी शेतीसाठी पट्ट्याने देते.
-
क्षेत्रफळ आणि मुदत: जमीन किती क्षेत्रफळाची आहे आणि किती वर्षांसाठी (उदा. १ वर्ष, ५ वर्षे) पट्टा दिला आहे.
-
भाड्याची रक्कम: जमीन वापरण्यासाठी पट्टाधारकाने किती भाडं (Cash Rent) द्यायचे आहे (भाडे रोख किंवा शेतमालाच्या स्वरूपात असू शकते).
-
नियम व अटी: कोणती शेती करावी, जमिनीची उत्पादकता कशी राखावी आणि इतर कोणते नियम पाळायचे.
-
सह्या: दोन्ही पक्षांच्या संपूर्ण तपशीलासह सह्या असणे आवश्यक आहे.
| पैलू | फायदे (Benefit) | तोटे (Disadvantages - लेखी करार नसल्यास) |
| शेतकरी/पट्टाधारक | भूमिहीन शेतकऱ्याला शेतीची संधी मिळते आणि त्यातून उत्पन्न मिळते. | सरकारी योजना किंवा कर्ज मिळण्यात अडथळे येतात. |
| जमीनमालक | रिकामी पडलेली जमीन उपयोगात येते आणि भाड्याच्या स्वरूपात उत्पन्न मिळते. | जमीनमालकाकडून करार मोडला जाऊ शकतो, ज्यामुळे वाद होण्याची शक्यता असते. |
| कायदेशीर स्थिती | कायद्याच्या चौकटीत सुरक्षित व्यवहार होतो. | भविष्यात वाद झाल्यास कोणताही कायदेशीर पुरावा नसतो. |
-
लेखी करार अनिवार्य: करार लेखी असावा आणि त्यात कोणत्याही संदिग्धतेला जागा नसावी.
-
साक्षीदार: स्थानिक तलाठी/सरपंच यांच्याकडे साक्षीसाठी न्यावा.
-
नोंदणी: शक्य असल्यास सरकारी नोंदणी (Registration) करावी, ज्यामुळे त्याला कायदेशीर अधिक महत्त्व प्राप्त होते.
