शेतकरी आणि जमीन मालकांसाठी कर्ज नोंदणीचे महत्त्व
13/11/2025गावठाण मर्यादेचे महत्त्व
13/11/2025
जमिनीची अचूक मोजणी : फायदे, प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रे
क्षेत्रफळ मोजणी म्हणजे जमिनीचे अधिकृत मोजमाप करणे होय. म्हणजेच, एखाद्या शेतजमिनीचे किंवा मालमत्तेचे किती क्षेत्र आहे (उदा. एकर, गुंठा, चौरस फूट) हे सरकारी यंत्रणेकडून मोजून महसूल कागदपत्रांमध्ये नोंदवणे. ही मोजणी सरकारच्या अधिकृत यंत्रणेकडून (मोजणी विभाग, जमीन अभिलेख विभाग) केली जाते.
क्षेत्रफळ मोजणी का आवश्यक आहे?
- सीमारेषा स्पष्ट करणे
- वाटप किंवा विभागणी
- खरेदी-विक्री
- सरकारी योजना
- जमिनीवरील वाद
- अर्ज दाखल करणे : तलाठी किंवा तहसील कार्यालयात रीतसर मोजणी अर्ज दाखल करणे.
- भूमापकाची नियुक्ती : मोजणी विभागातील भूमापक (Surveyor) तुमच्या जमिनीची तपासणी करण्यासाठी नियुक्त केला जातो.
- मोजणी करणे : भूमापक GPS यंत्राद्वारे किंवा पारंपरिक मोजमाप पद्धतीने जमिनीची अचूक मोजणी करतो.
- नोंदणी : मोजणीनुसार गाव नकाशावर आणि सरकारी अभिलेखात बदल नोंदवले जातात.
- अधिकृत नोंद : तुम्हाला मोजणीचा अधिकृत अहवाल आणि नोंद मिळते.
- मोजणी कोण करतो? मोजणी विभागातील भूमापक (Surveyor), तलाठी कार्यालय किंवा काही वेळा सरकारी परवानगी असलेले खाजगी मोजणीदार.
७/१२ उतारा
जमिनीच्या मालकीचा आणि नोंदीचा पुरावा.
मालकी हक्काचे कागद
सातबारा, फेरफार (Mutation), वारस दाखला इत्यादी .
ओळखपत्र
अर्जदाराचे आधार कार्ड / ओळखपत्र.
मोजणी अर्ज
तहसीलदार कार्यालयात दिला जाणारा अर्ज.
- अचूक माहिती : जमिनीची अचूक माहिती आणि हद्द निश्चित होते.
- विवाद टाळणे : वाद किंवा गैरसमज टाळता येतात.
- आर्थिक लाभ : कर्ज, अनुदान किंवा इतर सरकारी सुविधांसाठी सोपे पडते.
- खरा दर : जमिनीचा खरा बाजार दर ठरवायला मदत होते.
- उदाहरण: श्री. रमेश यांच्या शेतात शेजाऱ्याशी सीमारेषेवर वाद झाला. त्यांनी तहसील कार्यालयात अर्ज केला. भूमापकाने GPS मोजणी केली. त्यामुळे खरी सीमारेषा स्पष्ट झाली आणि वाद मिटला.
निष्कर्ष : क्षेत्रफळ मोजणी म्हणजे जमिनीचे अधिकृत मोजमाप. ही प्रक्रिया शेतकरी, जमीनमालक आणि खरेदीदार यांच्यासाठी अतिशय उपयुक्त आहे. जमिनीच्या व्यवहारात पारदर्शकता आणण्यासाठी आणि कायदेशीर अडचणी टाळण्यासाठी मोजणी करून घेणे खूप महत्त्वाचे आहे.
क्षेत्रफळ मोजणी: जमिनीच्या अचूक मापनाचे महत्त्व


